राष्ट्रपतिमा निर्वाचित भएपनि राष्ट्रपति बनिसकेका छैनन् ट्रम्प !
काठमाडौं । रिपब्लिकन पार्टीका उम्मेदवार डोनल्ड ट्रम्प ऐतिहासिक जितसँगै पुनः अमेरिको राष्ट्रपति बनेर ह्वाइट हाउस फर्किन लागेका छन् ।
ट्रम्प र डेमोक्र्याटिक पार्टीकी उम्मेदवार कमला ह्यारिसबीच कडा प्रतिस्पर्धा हुने ठानिएको थियो । तर मतदान सकिएपछि आएको परिणामबाट ट्रम्पको जित सुनिश्चित भएको देखायो ।
संयुक्त राज्य अमेरिकाको इतिहासमा १३० वर्षभन्दा लामो समयपछि उनी राष्ट्रपति बनेर पुनः ह्वाइट हाउस फर्किने पहिलो व्यक्ति हुने छन् । अठहत्तर वर्षीय ट्रम्प उक्त पदमा निर्वाचित हुने अहिलेसम्मकै पाका व्यक्ति पनि हुन् ।
ट्रम्पलाई विश्वका कैयौँ नेताहरूले बधाई दिइसकेका छन् । कमला ह्यारिसले पनि पराजय स्वीकार गर्दै ट्रम्पलाई बधाई दिँदै सत्ता हस्तान्तरणमा सहयोग गर्ने वाचा गरेकी छन् । तर निर्वाचनको औपचारिक परिणाम घोषणा हुन बाँकी नै छ ।
मुख्य प्रतिस्पर्धा हुने ठानिएका ’स्विङ स्टेट’ भनिने राज्यहरूमा नतिजा जता पनि ढल्किन सक्ने र त्यसबाट अन्तिम मतपरिणाम अनिश्चित हुन सक्ने अनुमान गरिएको थियो ।
तर सोचेभन्दा पहिल्यै नोर्थ क्यारलाइना, जोर्जा, पेन्सिल्भेनिआ र विस्कन्सिन राज्यहरू रिपब्लिकन पार्टीको पोल्टामा गएको देखियो । पहिल्यैदेखि रिपब्लिकनको बलियो पकड भएका राज्यको पनि हिसाब गर्दा उनले राष्ट्रपतिका लागि चाहिने २७० इलेक्टोरल मत सजिलै नघाए ।
के डोनल्ड ट्रम्प राष्ट्रपति बनिसकेका हुन् ?
ट्रम्प राष्ट्रपति पदमा निर्वाचित मात्रै भएका हुन् । उनीसँगै उनका चुनावी सहयात्री जेडी भान्स उपराष्ट्रपति पदमा निर्वाचित भएका छन् ।
ट्रम्पले सन् २०२५ को ज्यानुअरी २० (माघ ७ गते) सोमवार एउटा विशेष समारोहमा शपथ लिने छन् । त्यसलाई ’इनग्युरेशन’ भनिन्छ ।
त्यस बेलादेखि उनले कानुनी रूपमा राष्ट्रपतिको शक्ति र उत्तरदायित्व वहन गर्न पाउने छन् । अन्तिम परिणाममा प्रत्येक वैध मत समावेश भएपछि त्यसलाई ’इलेक्टोरल कलेज’ भनिने निर्वाचक ’मण्डल’ ले पुष्टि गर्छ ।
उक्त प्रक्रियामा प्रत्येक राज्यमा निर्वाचक मण्डलले मतदान गर्छ । वाशिङ्टन डीसी र अमेरकाका ५० राज्यका आआफ्नै निर्वाचक मण्डल हुन्छन् । तिनमा हुने मत भने फरक हुन्छ ।
सर्वसाधारण मतदाताको प्रत्यक्ष मतबाट निर्वाचित हुने निर्वाचक मण्डलसँग हुने ’इलेक्टोरल मत’ सुनिश्चित गरेपछि मात्र राष्ट्रपति निर्वाचित हुन्छन् ।
सामान्यतया राज्यका इलेक्टोरल कलेजले त्यहाँ बढी लोकप्रिय मत पाउने व्यक्तिलाई समर्थन गर्छ । डिसेम्बर १५ मा हुने भेलाबाट त्यसको निर्क्योल गरिन्छ ।
इलेक्टोरल कलेज मतको गणना गरेर नयाँ राष्ट्रपतिको टुङ्गो लगाउन नयाँ अमेरिकी कङ्ग्रेसको बैठक ज्यानुअरी ६ बस्छ ।
डोनल्ड ट्रम्पले हार स्वीकार गर्न नमानेपछि सन् २०२१ मा ट्रम्पका समर्थकहरूले त्यस्तै बैठकलाई रोक्ने प्रयासमा अमेरिकी संसद् भवनमा धावा बोलेका थिए ।
संसद्मा हिंसा गर्न आफ्ना समर्थकको भिडलाई उकासेको आरोपमा उनीविरुद्ध महाभियोग पनि दर्ता भएको थियो ।
राष्ट्रपति र उपराष्ट्रपति पदमा निर्वाचित डोनल्ड ट्रम्प र जेडी भान्सले राष्ट्रपति जो बाइडनको प्रशासनबाट आफूमा सत्ता हस्तान्तरण गराउन आफ्नो विशेष टोलीसँग सहकार्य गर्छन् ।
उनीहरूले आफ्ना नीतिगत प्राथमिकता पहिचान गर्छन् । उनीहरूले आफ्नो नयाँ प्रशासनका लागि उपयुक्त व्यक्तिहरू छनोट गर्दै सरकारको कामकारबाहीका लागि तयार पार्छन् ।
अब ट्रम्प र उनको टोलीलाई वर्तमान खतरा र जारी सैन्य कारबाहीका राष्ट्रिय सुरक्षासम्बन्धी विषयमा गोप्य जानकारीहरू पनि दिइने छ ।
ट्रम्प र भान्स दुवै जानले गुप्तचर निकाय ’यूएस सीक्रेट सर्भिस’ बाट स्वतः सुरक्षा पाउने छन् ।
सामान्यतया पदासीन राष्ट्रपतिले आफ्नो उत्तराधिकारी निर्वाचित भएका व्यक्तिलाई ह्वाइट हाउसमा आमन्त्रित गर्छन् ।
राष्ट्रपतिले आफ्ना उत्तराधिकारीको शपथग्रहण समारोहमा सहभागी भई शान्तिपूर्ण शक्ति हस्तान्तरणको सङ्केत पनि दिने चलन छ । यद्यपि सन् २०२० मा ट्रम्प बाइडनको ’इनग्युरेशन’मा अनुपस्थित थिए ।
रोनल्ड रेगनले सुरु गरेको परम्परा अनुसरण गर्दै उनले नयाँ नेतृत्वका लागि एउटा हस्तलिखित टिपोट ओभल अफिसमा छाडेका थिए ।
त्यस बेला राष्ट्रपति बाइडनले पत्रकारहरूलाई आफ्ना पूर्ववर्तीले “एउटा निकै सदाशययुक्त पत्र“ छाडेको बताएका थिए ।
शपथग्रहण गरेपछी नयाँ राष्ट्रपतिले तत्काल काम सुरु गर्छन् ।– बिबिसी