ट्रम्पलाई धक्का पुग्ने गरी पुटिनले भने- युद्धविराम कसले लागु गराउँछ ?

काठमाडौं । रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले युक्रेनमा ३० दिने युद्धविरामको लागि अमेरिकी प्रस्तावमा सैद्धान्तिक रूपमा सहमत भएको बताएका छन् । तर दिगो शान्तिको बाटो प्रशस्त गर्नको लागि यसको ढाँचा तय गर्नुपर्ने शर्त राखेका छन् ।

उनले युक्रेनसँगको सम्झौतामा यति धेरै ध्यान दिएकोमा अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको प्रयासको प्रशंसा गरेका थिए । यसका साथै उनले यो युद्ध रोक्न भारत, चीन, ब्राजिल र दक्षिण अफ्रिकाका नेताहरूप्रति कृतज्ञता पनि व्यक्त गरेका थिए । पुटिनले पत्रकार सम्मेलनमा भने, ‘३० दिने युद्धविरामको विचार आफैंमा सही छ र हामी यसलाई निश्चित रूपमा समर्थन गर्छौं । तर त्यहाँ छलफल गर्नुपर्ने मुद्दाहरू छन् ।’ उनले युद्धविरामको सम्भावित उल्लङ्घन नियन्त्रण गर्न संयन्त्र विकास गर्नुपर्नेमा जोड दिए ।

उनले भने, ‘हामी लडाईं रोक्ने प्रस्तावहरूसँग सहमत छौं तर युद्धविरामले दिगो शान्ति ल्याउनु पर्छ र संकटको मूल कारणहरूलाई सम्बोधन गर्नुपर्छ भन्ने विश्वासका साथ अगाडि बढ्नेछौं ।’

वर्तमान युद्धभूमिको अवस्थाका कारण युक्रेनले युद्धविराम चाहेको पुटिनको विश्वास छ । उनले रुसको कुस्र्क क्षेत्रमा प्रवेश गरेको युक्रेनी सेनालाई केही दिनभित्रै पूर्ण रूपमा घेरा हाल्ने दाबी गरे । उनले भने, ‘यस परिस्थितिमा, कम्तिमा ३० दिनको लागि युद्धविराम भएमा युक्रेनको लागि फाइदाजनक हुनेछ । यद्यपि, उनले कुस्र्कमा फसेका सिपाहीहरू लडाई नगरी फर्कन सक्षम हुन्छन् त ? भन्दै प्रश्न उठाएका छन् ।

उनका अनुसार विवादको एउटा क्षेत्र कुस्र्क हो, जहाँ युक्रेनले गत वर्ष सैन्य आक्रमण गरी केही भाग कब्जा गरेको थियो। तर रुसले कुस्र्कलाई पूर्ण रूपमा नियन्त्रणमा लिएको र युक्रेनी सेनालाई तितरबितर पारिसकेको पुटिनको भनाइ छ । उनले अगाडि भने, ‘युक्रेनलाई कुर्स्कमा दुई विकल्प छन् । कि आत्मसमर्पण गर्ने कि मर्ने !’

यसका साथै रुसले युद्धविरामको अनुगमन गर्न नेटो देशहरूबाट कुनै पनि शान्ति सेनालाई स्वीकार नगरिने कुरा पनि स्पष्ट पारेको छ । ‘लडाइँ रोक्ने आदेश कसले दिन्छ ? कुन मूल्यमा ? २,००० किलोमिटर क्षेत्रमा सम्भावित युद्धविराम उल्लङ्घन भएको कसले निर्क्योल गर्छ ? यी प्रश्नका समाधानका निम्ति दुवै पक्षबाट गहन काम हुनुपर्छ । युद्धविराम लागु कसले गराउँछ ?,’ पुटिनले थपे, ‘हामीले हाम्रा अमेरिकी सहयोगीहरूसँग वार्ता गर्नुपर्छ । सायद म डोनाल्ड ट्रम्पसँग कुरा गर्नेछु ।’

यसैबीच युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले राष्ट्रपति पुटिनको योजनालाई ‘षड्यन्त्रपूर्ण’ भनेका छन् । उनले रुसविरुद्ध थप प्रतिबन्ध लगाउन माग गरेका छन् ।